หากเดินลำบากหรือปวดหลังร้าวลงขาอาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคกระดูกสันหลังเคลื่อนทับเส้นประสาทที่สามารถเกิดขึ้นได้ทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะในเด็กและผู้สูงวัย ซึ่งสร้างความทรมานในการใช้ชีวิต แต่ปัจจุบันสามารถรักษาให้หายขาดได้ด้วยการผ่าตัดกระดูกสันหลังแบบแผลเล็กเข้าทางด้านข้างลำตัว (OLIF) เจ็บน้อย ฟื้นตัวไว กลับมาใช้ชีวิตได้อย่างมีคุณภาพอีกครั้ง

กระดูกสันหลังเคลื่อนทับเส้นประสาท

กระดูกสันหลังเปรียบเสมือนท่อน้ำที่ด้านในมีไขสันหลังกับเส้นประสาทเพราะหากกระดูกสันหลังเคลื่อน ช่องด้านในจะแคบลงไปกดทับเส้นประสาท ส่งผลให้เกิดอาการปวดสะโพกร้าวลงขาตามมา โรคกระดูกสันหลังเคลื่อนทับเส้นประสาทพบบ่อยในผู้สูงวัย เกิดเนื่องจากความเสื่อม ทำให้เกิดการหลวมคลอนของกระดูกสันหลัง ทำให้ปวดหลังเรื้อรังเวลาก้มเงยมาก ๆ หรือทับเส้นประสาท ทำให้เดินลำบาก ชาขา ชาเท้า ปวดร้าวลงขาถึงปลายเท้า และนอกจากนี้ยังอาจพบได้ในเด็กจากการที่กระดูกสันหลังผิดปกติตั้งแต่กำเนิด ซึ่งอาการอาจไปปรากฏเมื่อโตขึ้น เมื่อตรวจพบควรรีบรักษาโดยเร็วที่สุดก่อนเส้นประสาทเสียหาย

สาเหตุกระดูกสันหลังเคลื่อนทับเส้นประสาท

1. หมอนรองกระดูกเสื่อม ข้อฟาเซ็ตเสื่อม เป็นสาเหตุหลักของกระดูกสันหลังเคลื่อนทับเส้นประสาทในผู้สูงอายุ เพราะเมื่ออายุมากขึ้น มนุษย์ทุกคนจะเกิดภาวะเสื่อมของกระดูกสันหลัง บางคนเสื่อมมากจนเกิดภาวะ “หลวม” ของกระดูก และ “เคลื่อนทับเส้นประสาท” ในเวลาต่อมา
2. กระดูกสันหลังแหว่งหรือผิดรูปแต่กำเนิด ทำให้กระดูกสันหลังง่ายต่อการหลวมคลอนเมื่ออายุมากขึ้น มีภาวะกระดูกสันหลังเคลื่อนมากขึ้นเรื่อย ๆ ในแต่ละปี และมาปรากฏอาการเมื่อโตขึ้น
3. อุบัติเหตุที่รุนแรง อาทิเช่น การตกบันไดหรือรถชน อาจส่งผลให้กระดูกสันหลังแตกหัก หลวม และเคลื่อนอย่างช้า ๆ ในเวลาต่อมา เมื่อเคลื่อนมากขึ้นจะเริ่มแสดงอาการรบกวนการใช้ชีวิต

รักษากระดูกสันหลังเคลื่อนทับเส้นประสาท

การรักษากระดูกสันหลังเคลื่อนกดทับเส้นประสาทหากยังไม่มีอาการหรืออาการเป็นน้อยอาจไม่จำเป็นต้องรักษาเพียงเฝ้าดูหรือรักษาแบบประคับประคองด้วยการรับประทานยาและกายภาพบำบัดก่อนแต่ในรายที่มีการกดทับเส้นประสาทหรือปวดอย่างรุนแรงอาจจะจำเป็นต้องผ่าตัดซึ่งหลักการในการผ่าตัดมีหลักการที่เป็นหัวใจหลักที่ทำให้การผ่าตัดประสบความสำเร็จสูงอยู่ 4 อย่างคือ 

1. ขั้นตอน การขยายโพรงเส้นประสาท ต้องทำให้เส้นประสาทที่ถูกกดทับคลายตัวให้กว้างเพียงพอ
2. ขั้นตอน การเชื่อมกระดูกสันหลังที่เคลื่อนให้ติดกัน ต้องใช้วิธีที่มีประสิทธิภาพสูง ใช้กระดูกคุณภาพดี
3. ขั้นตอน การดึงกระดูกกลับเข้าที่ กระดูกสันหลังจะกลับมาได้แนวใกล้เคียงปกติ ส่งผลดีในระยะยาว
4. ควรเลือกวิธีผ่าตัดแบบแผลเล็ก บาดเจ็บน้อย ฟื้นตัวเร็ว กลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้เร็วที่สุด 

การผ่าตัดกระดูกสันหลังแบบแผลเล็กเข้าทางด้านข้างลำตัว (OLIF)

วิธีการผ่าตัดกระดูกสันหลังแบบแผลเล็กเข้าทางด้านข้างลำตัว (Oblique Lateral Interbody Fusion – OLIF) เป็นการผ่าตัดเชื่อมข้อเสริมหมอนรองกระดูกสันหลังข้างลำตัวโดยลดการบาดเจ็บของกล้ามเนื้อหลัง แพทย์จะทำการผ่าหรือเจาะรูขนาดเล็กเข้าไปบริเวณด้านข้างลำตัวของผู้ป่วยผ่านชั้นไขมันเข้าไปถึงกระดูกสันหลัง โดยไม่ยุ่งกับเส้นประสาท ทำให้เจ็บน้อย ฟื้นตัวเร็ว ที่สำคัญสามารถใส่อุปกรณ์หนุนหมอนรองกระดูกแทนหมอนรองกระดูกเดิมที่มีปัญหาได้ขนาดใหญ่ ช่วยแก้ไขมุมเคลื่อนหรือคดของกระดูกสันหลังได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้กระดูกสันหลังกลับมาแนวที่ใกล้เคียงปกติมากกว่า ในขณะที่บาดเจ็บน้อยกว่า การผ่าตัดแหวกกล้ามเนื้อหลังแบบเดิม

ปัจจุบันการผ่าตัดกระดูกสันหลังแบบแผลเล็กเข้าทางด้านข้างลำตัว (OLIF) เป็นที่ยอมรับและแพร่หลายไปทั่วโลก เพราะแผลเล็ก เจ็บน้อย เสียเลือดน้อย มีประสิทธิภาพสูงในการเชื่อมข้อและแก้ไขมุมคด การเคลื่อนต่าง ๆ ของกระดูกสันหลังได้เป็นอย่างดี และที่สำคัญคือสามารถทำพร้อมกันได้หลายข้อโดยไม่บาดเจ็บรุนแรง เช่น ในผู้สูงอายุที่กระดูกสันหลังเคลื่อนหรือคดหลายระดับ ลดการเกิดโรคแทรกซ้อน เช่น การติดเชื้อลงได้มาก เมื่อเทียบกับการผ่าตัดแบบเปิด (Open Surgery) ที่ผู้ป่วยต้องผ่าตัดผ่านกล้ามเนื้อยาว ๆ เจ็บรุนแรง ทำให้ต้องพักฟื้นนาน และโรคแทรกซ้อนสูง จนกังวลจนไม่อยากเข้ารับการผ่าตัดกระดูกสันหลัง

ข้อดีของการผ่าตัดกระดูกสันหลังแบบ OLIF

• ลดการบาดเจ็บของกล้ามเนื้อหลัง ทำให้ฟื้นตัวไว
• ลดโอกาสเส้นประสาทเกิดความเสียหาย 
• ลดความเจ็บปวด ลดระยะพักฟื้นหลังการผ่าตัด 
• สามารถผ่าตัดได้หลายระดับพร้อมกัน โดยบาดเจ็บน้อยกว่า
• เชื่อมข้อต่อของกระดูกสันหลังได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• แก้ไขแนวกระดูกคด เคลื่อน ได้ดีกว่าการผ่าตัดแบบเดิม
• ลดปัญหาโรคแทรกซ้อน เช่น การติดเชื้อหลังผ่าตัด โดยเฉพาะผู้สูงอายุ

อย่างไรก็ตามหากต้องเข้ารับการผ่าตัดรักษากระดูกสันหลังเคลื่อนทับเส้นประสาทควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์เฉพาะทางเป็นสำคัญ และหากต้องตัดสินใจผ่าตัด ควรเลือกวิธีการผ่าตัดที่มีประสิทธิภาพสูงที่สุด เพราะการผ่าตัดแก้ไขนั้นมีความยากและซับซ้อนกว่าการผ่าตัดให้ดีตั้งแต่ครั้งแรก ซึ่งการผ่าตัดกระดูกสันหลังแบบแผลเล็กเข้าทางด้านข้างลำตัวแบบโอลิฟ (OLIF) คืออีกหนึ่งทางเลือกของวิธีผ่าตัดที่มีประสิทธิภาพสูงในปัจจุบันที่ช่วยคืนคุณภาพชีวิตที่ดีให้ผู้ป่วยอย่างได้ผล